سیستم عاملهای شبکه می‌توانند در رهیاب یا دیوار آتش سخت افزاری جاگذاری شوند که عملکردهای لایه شبکه (لایه سوم ) را به عهده دارند.

سیستم‌عاملی است که ویژه پشتیبانی از شبکه طراحی می‌شود. همین‌طور می‌توان گفت سیستم‌عامل شبکه نرم‌افزاری است که یک شبکه و ترافیک و صف پیام‌های روی آن را کنترل می‌کند. همچنین کنترل دسترسی چندین کاربر به یک منبع بر روی شبکه نظیر یک فایل را بر عهده دارد و عملیات مدیریتی مهمّی نظیر کنترل امنیت را میسّر می‌سازد. سیستم‌عاملهای مبتنی بر سرویس دهنده (Server) علاوه بر کارهای نظارتی، امنیتی و مدیریتی پشتیبانی از کار در شبکه را نیز هم‌زمان برای چندین کاربر فراهم می‌کنند. سیستم‌عاملی که از وجود شبکه آگاه باشد (Network-Aware) می‌تواند امکان دستیابی به منابع شبکه را برای کاربران فراهم سازد. بر خلاف سیستم‌عاملهای تک کاربره این سیستم‌عاملها باید درخواستهای دریافتی از ایستگاه‌های کاری مختلف را پاسخ گویند و جزییاتی چون دستیابی و ارتباطات شبکه، تخصیص و به اشتراک گذاشتن منابع، محافظت داده‌ها و کنترل خطاها را نیز مدیریت کنند.

سرنام آن NOS است. Network OS نیز نامیده می‌شود.

نکته ۱: یک سیستم‌عامل شبکه اغلب در شبکه‌های محلی منطقه‌ای LAN یا گسترده WAN استفاده می‌شوند، ولی می‌توانند در سیستم‌های شبکه‌های بزرگ‌تر هم به کار برده شوند.

نکته ۲: اغلب سیستم‌های عامل شبکه بر پایه ۵ لایه بالایی مدل مرجع OSI قرار دارند.